Μαθήματα ελληνικών λόγω πανδημίας

Γιατί ο ΠΟΥ προτίμησε την ελληνική αλφάβητο για την ονομασία των μεταλλάξεων του κορωνοϊού; Και ποια γράμματα αποκλείστηκαν; Η Washington Post εξηγεί γιατί δεν επιλέχθηκαν οι αρχαίοι Έλληνες Θεοί και πώς ο κόσμος μαθαίνει πλέον ελληνικά!

To 15ο γράμμα της ελληνικής αλφαβήτου ήταν μια αρκετά αβλαβής οντότητα για 2.500 χρόνια. Αλλά σε μόλις δύο εβδομάδες, έγινε διαβόητο. Το «Όμικρον» κινήθηκε πέρα από τα κείμενα της κλασικής φιλοσοφίας, πέρα από τη σφαίρα των περίπου 13 εκατομμυρίων κατοίκων που μιλούν ελληνικά ως γηγενείς, και χρησιμοποιήθηκε ξαφνικά σε επείγουσες επιστημονικές εκθέσεις, πρωτοσέλιδα ειδήσεων και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε όλο τον κόσμο.

Το ελληνικό αλφάβητο είναι ένα θαύμα χιλιετιών που δεν χρειαζόταν απαραίτητα αυτή την ξαφνική δημοσιότητα. Αλλά τώρα ο κόσμος κάνει εντατικά μαθήματα στα ελληνικά, μια δυσάρεστη μετάλλαξη του κορωνοϊού κάθε φορά. Τα ίδια γράμματα που χρησιμοποιούνταν από τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη μετατρέπονται σε σύμβολα μιας παγκόσμιας πανδημίας και η γνώση της διαφοράς μεταξύ Δέλτα και Όμικρον είναι απαραίτητη για να κατανοήσουμε εάν μπορεί να βγαίνουμε από την πανδημία ή εάν εξακολουθούμε να είμαστε βυθισμένοι σε αυτήν.

«Δεν ήθελα να μάθω έτσι το ελληνικό αλφάβητο» έγραψε η 43χρονη Ίσλα ΜακΚέτα από το Σιάτλ στο Twitter, όταν έμαθε για την μετάλλαξη Όμικρον – ένα γράμμα που πολλοί Αμερικανοί, δεν είχαν ακούσει μέχρι που ονομάστηκε «παραλλαγή ανησυχίας».

This is not how I wanted to learn the Greek alphabet

— Isla McKetta, MFA | #DreamBigFightHard (@islaisreading) November 26, 2021

Ο κόσμος μαθαίνει ελληνικά λόγω της μετάλλαξης Όμικρον
Κι ενώ πολλοί άνθρωποι είναι εξοικειωμένοι με κάποια γράμματα της ελληνικής αλφαβήτου, η εμφάνιση του Όμικρον ήταν που έβαλε μπρος τη διαδικασία ταχύρρυθμων μαθημάτων. Σύμφωνα με στοιχεία της Google, οι διαδικτυακές αναζητήσεις για τη φράση «ελληνικό αλφάβητο» έχουν αυξηθεί. Ακόμη και μερικοί επιστήμονες λένε ότι αναγκάστηκαν να «ξεσκονίσουν» τα ελληνικά τους.

«Οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε ορισμένα κρίσιμα γράμματα – άλφα, βήτα, γάμμα» είπε στην Washington Post ο Τζέρεμι Λούμπαν, ιολόγος στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης. «Και μετά άρχισε να δυσκολεύει».

Οι Έλληνες δεν δείχνουν να εντυπωσιάζονται από την ξαφνική δημοσιότητα. (Σε μια συνέντευξη Τύπου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν πρόσθεσε κατά λάθος ένα «ν» στο όνομα της μετάλλαξης, αποκαλώντας την «Όμνικρον»). Αλλά πολλοί Έλληνες λένε πως βλέπουν την γλώσσα τους ως παγκόσμια κληρονομιά και είναι περήφανοι για το πώς από αυτήν χρησιμοποιούνται γράμματα ευρέως στην επιστήμη, τα μαθηματικά και την τεχνολογία.

Τα ελληνικά γράμματα ήταν γνωστά εδώ και χρόνια
Πολύ πριν από την πανδημία, υπήρχαν σωματίδια Άλφα και ακτίνες Γάμμα. Το Σίγμα, όπως γνωρίζει κάθε χρήστης του Microsoft Excel, είναι το σύμβολο για το άθροισμα. Και ίσως, κανένα γράμμα δεν είναι πιο διάσημο από το πι.

«Για εμάς, τέτοιου είδους πράγματα δεν μας εντυπωσιάζουν» δήλωσε στην Washington Post ένας Έλληνας ανώτερος αξιωματούχος, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας. Ο αξιωματούχος ανέφερε ως παράδειγμα το νέο εταιρικό όνομα του Facebook, Meta, που συνήθως χρησιμοποιείται στα αγγλικά ως «αυτοαναφορικό», αλλά στα ελληνικά σημαίνει «μετά» ή «εκτός». «Δε ζητάει κανείς άδεια» είπε ο αξιωματούχος γελώντας. «Η χρήση των ελληνικών λέξεων είναι καθιερωμένη».

Για πολλούς Αμερικανούς, μέχρι την πανδημία, η κύρια σύνδεση με τα ελληνικά προερχόταν από πανεπιστημιακές αδελφότητες και ομάδες αδελφοτήτων. Σε απάντηση στο tweet της ΜακΚέτα, το οποίο αναπαράχθηκε περίπου 14.000 φορές, πολλοί έκαναν αστεία για τη ζωή στην ελληνική πανεπιστημιούπολη.
 

Πώς προέκυψε η χρήση των ελληνικών γραμμάτων για τις μεταλλάξεις του κορωνοϊού
Τα ελληνικά γράμματα απέκτησαν τον πανδημικό τους ρόλο πριν από λίγους μήνες- και κατά μία έννοια, ήρθαν ως διάσωση». Πριν από τον Ιούνιο, οι επιστήμονες χρησιμοποιούσαν τα δικά τους καθιερωμένα συστήματα ονομασίας για μεταλλάξεις – B.1.1.7. για παράδειγμα. Και στο κοινό, οι νέες μεταλλάξεις περιγράφονταν στην καθομιλουμένη από τις χώρες στις οποίες εντοπίστηκαν για πρώτη φορά, μια πρακτική που ο ΠΟΥ αποκάλεσε «στιγματιστική και μεροληπτική».

Γιατί απορρίφθηκαν το ονόματα των αρχαίων Ελλήνων Θεών
Έτσι, ο ΠΟΥ, συγκάλεσε μια σειρά συναντήσεων. Μια ιδέα περιελάμβανε τη βάση των ονομάτων των μεταλλάξεων, από είδη πουλιών. Ένας άλλος ζήτησε να χρησιμοποιηθούν τα ονόματα των Ελλήνων Θεών. Ο Μαρκ Πάλεν, καθηγητής μικροβιακής γονιδιωματικής στο Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Αγγλίας, ο οποίος συμμετείχε σε αρκετές από τις συναντήσεις, είπε ότι οποιοδήποτε σύστημα πρέπει να δίνει στις παραλλαγές «βαρύτητα» και «εξοικείωση». Πρότεινε να χρησιμοποιηθούν ονόματα από χαρακτήρες στις Μεταμορφώσεις του Οβίδιου.

Σχεδόν κάθε ιδέα όμως, είχε ένα πρόβλημα. Υπήρχαν ανησυχίες για εμπορικά σήματα και αγωγές. Υπήρχα ανησυχίες για τη συμπεριφορά των αρχαίων θεών – την ανηθικότητα και τη βία τους. Τέλος, την ώρα που νόμιζαν πως «όλα είχαν καταρρεύσει» είπε ο Πάλεν, ένας ανώτερος αξιωματούχος του ΠΟΥ, ο Φρανκ Κόνινγκς αποφάσισε να «χρησιμοποιηθούν απλώς τα ελληνικά γράμματα». «Υπήρχε μεγάλη πίεση στον ΠΟΥ για να βρει μια λύση» είπε ο Πάλεν.

Οι «παγίδες» της ελληνικής αλφαβήτου
Αλλά ακόμη και το ελληνικό σύστημα, όπως αποδεικνύεται, είχε κάποιες παγίδες. Όταν μια νέα εξαιρετικά μεταλλαγμένη παραλλαγή ανακαλύφθηκε στα τέλη Νοεμβρίου, το επόμενο γράμμα στη σειρά, αλφαβητικά ήταν το «Ν». Αλλά ο ΠΟΥ αποφάσισε πως ένα ομόφωνο γράμμα με την λέξη «new» (νέο), θα μπέρδευε τα πράγματα. Οι αξιωματούχοι, λοιπόν, απέρριψαν τη «νέα μετάλλαξη νι».

Το επόμενο γράμμα στο ελληνικό αλφάβητο ήταν το Ξ, το οποίο τυγχάνει να γράφεται στα αγγλικά πανομοιότυπα με το επώνυμο του Κινέζου ηγέτη – μια ανεπιθύμητη ηχώ ειδικά όταν ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ επέμενε να αναφέρεται στον «κινεζικό ιό». Ο ΠΟΥ το παρέλειψε επίσης. «Το Ξι δεν χρησιμοποιήθηκε επειδή είναι ένα κοινό επώνυμο» ανέφερε ο ΠΟΥ σε δήλωση στην Washington Post.
 

Το πρόβλημα που προκύπτει τώρα με την ελληνική αλφάβητο
Κοιτάζοντας το μέλλον, οι επιστήμονες βλέπουν ένα άλλο πρόβλημα. Υπάρχουν αμέτρητες μεταλλάξεις – και πιθανώς πιο σημαντικές καθ’ οδόν – αλλά το ελληνικό αλφάβητο έχει μόλις 24 γράμματα και μόνο εννέα παραμένουν στη λίστα.

Το κάποτε κυρίαρχο άλφα και το κυρίαρχο Δέλτα προφανώς άξιζαν τα ονόματά τους, λένε οι επιστήμονες. Το ίδιο με το Βήτα, που εντοπίστηκε για πρώτη φορά στη Νότια Αφρική στα τέλη του 2020, το οποίο ήταν πιο πιθανό από τον προκάτοχό του να προκαλέσει κάποια σοβαρή ασθένεια. Αλλά, άλλες μεταλλάξεις, - Ήτα, Θήτα, Γιώτα – πέρασαν γρήγορα και πλέον είναι άσχετες.
«Νομίζω ότι χρησιμοποιήσαμε πολύ γρήγορα πάρα πολλά στοιχεία του από το ελληνικό αλφάβητο» δήλωσε ο Γουίλιαμ Χάναζ, επιδημιολόγος στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Χάρβαρντ.

Για όσους χρησιμοποιούν το ρωμαϊκό αλφάβητο, το ελληνικό αποτελείται από μερικά γράμματα που είναι εύκολα αναγνωρίσιμα: Α (άλφα), Β (βήτα) και Κ (κάπα) για παράδειγμα, όλα μοιάζουν και ακούγονται όπως θα ήταν στα αγγλικά, τα ισπανικά ή τα γαλλικά.

Αλλά το ελληνικό αλφάβητο έχει επίσης γράμματα που φαίνονται γνώρισμα αλλά ακούγονται διαφορετικά - το Ρ έχει ήχο σαν το R. Έπειτα, σημειώνει η Washington Post, υπάρχουν γράμματα που είναι άγνωστα, όπως το Ψ – σε σχήμα μικρού πιρουνιού.
 

«Ελληνικά Γράμματα Vs ΠΟΥ»
Η Μαρία Καλιάμπου, καθηγήτρια ελληνικής γλώσσας στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ, είπε ότι χρειάζονται περίπου τρεις μήνες στα μαθήματά της, για να μάθει τις προφορές και να εσωτερικεύσει τους ήχους. Τα ελληνικά σπάνια προσφέρονται ως μάθημα στα αμερικανικά λύκεια, επομένως τα μαθήματά της αφορούν αρχάριους. Αλλά είπε πως ο κόσμος μπορεί να μάθει γρήγορα.

Σε μια από τις τάξεις της για μαθητές μέσης εκπαίδευσης, ένας 21χρονος, ο Κίνκεντ ΜακΝτόναλντ, χρησιμοποίησε την πανδημία ως έμπνευση για μια εργασία δημιουργικής γραφής στο τέλος του εξαμήνου: «Ελληνικά Γράμματα Vs ΠΟΥ». Περιέγραψε τα γράμματα ως μικρούς χαρακτήρες, με χέρια και πόδια, που ζούσαν στο υπόγειο ενός εκκεντρικού Έλληνα καθηγητή. Και ήθελαν να κάνουν έξωση για συκοφαντική δυσφήμιση.

Την περασμένη Πέμπτη, σε μια συνεδρίαση, ο ΜακΝτόναλντ διάβασε την ιστορία στα ελληνικά σε μια μικρή τάξη – προκαλώντας περιστασιακά εκρήξεις γέλιου. Η ιστορία πήρε πολλές ανατροπές, ξεφεύγοντας μερικές φορές από την πανδημία. Αλλά αυτό που τόνισε η ιστορία ήταν πως τα γράμματα είχαν βαρεθεί να συνδέονται με την ασθένεια και το θάνατο. Ήταν ακίνδυνα και ήθελαν πίσω τη φήμη τους. 

iefimerida.gr